Scroll Top

ΡΗΞΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ: ΣΥΧΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΘΩ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΡΗΞΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ;

Ναι. Όλοι οι αθλούμενοι που συμμετέχουν σε αθλήματα που περιλαμβάνουν στροφές, αλλαγές κατεύθυνσης και pivot στο γόνατο πρέπει να χειρουργηθούν, ωστέ να αποκατασταθεί η λειτουργία του γόνατός τους. Επίσης, όλοι οι νέοι άνθρωποι που αισθάνονται το γόνατό τους ασταθές, καθώς επίσης και οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι, που έχουν ρήξεις μηνίσκου ή/και χόνδρινες βλάβες. Γενικά, το 98% των ανθρώπων που αθλούνται και παθαίνουν ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ) πρέπει τελικά να οδηγηθούν στην αρθροσκοπική αποκατάσταση. Αυτό συμβαίνει διότι η απουσία της σταθεροποιητικής δράσης του ΠΧΣ οδηγεί σε καταστροφή των μηνίσκων και του χόνδρου του γόνατος. Η δομή που τίθεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο μετά από ρήξη ΠΧΣ είναι ο έσω μηνίσκος, καθώς αυτός είναι που αναλαμβάνει μεγάλο μέρος της λειτουργίας του ΠΧΣ όταν αυτός απουσιάζει, ώστε το γόνατο να μην μετατοπίζεται/«γλυστράει» προς τα εμπρός. Επιπρόσθετα, νέοι ασθενείς που έχουν μια επιδιορθώσιμη ρήξη μηνίσκου, πρέπει να χειρουργηθούν προτού η ρήξη μηνίσκου γίνει μη επιδιορθώσιμη και απαιτήσει μερική μηνισκεκτομή! Σε γενικές γραμμές ασθενείς που παθαίνουν ρήξη ΠΧΣ, και ενώ διακόπτουν πλήρως τον αθλητισμό, εμφανίζουν αρθριτικές μεταβολές (χόνδρινες βλάβες, ρήξεις μηνίσκων κ.α.) 8-10 χρόνια μετά, χωρίς να ξαναχτυπήσουν – ούτε μια φορά- το γόνατό τους (υπεξάρθρημα).

ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ;

Η αρθροσκοπική αποκατάσταση του ΠΧΣ περιλαμβάνει την αντικατάσταση του σπασμένου ΠΧΣ με κάποιο μόσχευμα (σύνδεσμο ή τένοντα). Αυτό το μόσχευμα προέρχεται συνήθως από τον ίδιο τον ασθενή (αυτομόσχευμα). Μοσχεύματα από την αγορά (συνθετικά μοσχεύματα ΠΧΣ) πλέον δεν είναι αποδεκτά σε όλη την Ευρώπη. Πολύ σπάνια μπορεί κάποιος ασθενής να χρειαστεί αλλομόσχευμα (από κάποιον άλλο δότη) για να αντικαταστήσουμε τον ΠΧΣ. Οι περιπτώσεις αυτές συνήθως περιορίζονται σε πολυσυνδεσμικές βλάβες, εξαρθρήματα γόνατος κλπ. (ρήξη ΠΧΣ, οπίσθιου χιαστού, έσω και έξω πλαγίου συνδέσμου κ.α.). Η χειρουργική αντιμετώπιση του ΠΧΣ περιλαμβάνει τη δημιουργία δύο οστικών τούνελ (στο μηρό και στην κνήμη) στα ακριβώς ίδια σημεία που βρισκόταν ο φυσιολογικός ΠΧΣ. Η επιλογή μοσχεύματος είναι πάντα εξατομικευμένη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Κάποιοι από αυτούς ειναι η ηλικία του ασθενούς, το ύψος του, το άθλημα του ασθενούς κ.α.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ;

Το χειρουργείο πραγματοποιείται με τη βοήθεια αρθροσκοπίου. Το αρθροσκόπιο είναι μια ειδική μικρή κάμερα, που εισάγεται μέσα στην άρθρωση του γόνατος και μας βοηθάει να αναγνωρίζουμε με μεγάλη λεπτομέρεια όλες τις ανατομικές δομές και βέβαια τα σημεία πρόσφυσης του ΠΧΣ που έχει σπάσει. Αφού εγκαθιδρύσουμε το μηριαίο τούνελ (πίσω απο το έξω intercondylar ridge) και το κνημιαίο τούνελ (επί τα εντός της ρίζας του έξω μηνίσκου) μένει να εφαρμόσουμε κάποια μέθοδο συγκράτησης του μοσχεύματος. Στην αγορά υπάρχουν δεκάδες συστήματα συγκράτησης με τα πιο συνηθησμένα να είναι το «κουμπί» για εξωφλοιϊκή συγκράτηση, οι απορροφήσιμες και οι μεταλλικές βίδες.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ ΜΕ ΑΥΤΟΜΟΣΧΕΥΜΑ;

Η αποκατάσταση του ΠΧΣ γίνεται πάντα με αυτομόσχευμα. Οι περιοχές λήψης είναι πάντα από τον ίδιο τον ασθενή και είναι τρεις για κάθε γόνατο, ενώ τελευταία στη βιβλιογραφία υπάρχουν αναφορές για λήψη του τένοντα του μακρύ περονιαίου. Η τελευταία επιλογή περιορίζεται ακόμα σε πολυσυνδεσμικές βλάβες ή σε επανεπεμβάσεις (revision) ΠΧΣ. Οι τρεις βασικές επιλογές για αποκατάσταση του ΠΧΣ είναι:

  • Τμήμα του επιγονατιδικού τένοντα
  • Ισχιοκνημιαίοι Τένοντες
  • Τμήμα του τετρακέφαλου τένοντα

Η επιλογή του μοσχεύματος είναι εξαιρετικά σημαντική και πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα τον ασθενή, τις ανάκες του, το ιστορικό, τα ανατομορφολογικά του χαρακτηριστικά κ.α.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΗΞΗΣ ΠΧΣ ΣΕ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ. ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΥΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ;

Η ρήξη ΠΧΣ σε ασθενείς κάτω των 18 ετών έχει κάποιες ιδιαιτερότητες και πρέπει να εξατομικεύεται ανά ασθενή ο αλγόριθμος αντιμετώπισης. Συνυπάρχουσες βλάβες (ρήξεις μηνίσκων ή/και χόνδρινες βλάβες) καθιστούν αναγκαία την επέμβαση και μάλιστα το ταχύτερο δυνατό. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα απαραίτητη είναι η πλήρης ανατομική αποκατάσταση όλων των δομών του γόνατος (ρίζες και σύνδεσμοι μηνίσκων), ενώ η επιλογή της τεχνικής και του αυτομοσχεύματος πρέπει να είναι τέτοια ώστε να ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες να επηρεαστεί η ανάπτυξη του γόνατος μέσω των αυξητικών πλακών. Ιδιαίτερη σημασία επίσης παίζει –ειδικά σε αυτην την ηλικιακή ομάδα- η τάση του μοσχεύματος τη στιγμή της καθήλωσης μέσα στο χειρουργείο. Η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση και η πλήρης επάνοδος στον πρωταθλητισμό καθυστερεί περισσότερο σε αυτούς τους ασθενείς και μπορεί να φτάσει σε κάποιες περιπτώσεις και τους 14 μήνες!
Σε περίπτωση που επιλεγεί η αναμονή και η συντηρητική αντιμετώπιση επί του παρόντος, απαραίτητη κρίνεται η συχνή επανεξέταση του νεαρού ασθενή καθώς και η πλήρης ενημέρωση των γονέων του. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως και ειδικά σε αυτή την ηλικιακή ομάδα πολύ σημαντική είναι η επιλογή ενός καλού φυσικοθεραπευτή και γυμναστή αποκατάστασης!

ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ ΠΧΣ. ΕΙΝΑΙ ΥΠΑΡΚΤΗ; ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ;

Η επιδιόρθωση του ΠΧΣ είναι γνωστή πολλά χρόνια τώρα. Οι πρώτες προσπάθειες των Ορθοπεδικών Χειρουργών το 1975 αφορούσαν σε επιδιόρθωση του ΠΧΣ, οι οποίες τότε συνοδεύτηκαν από εξαιρετικά υψηλά ποσοστά αποτυχίας. Η μόνη περίπτωση που η ρήξη του ΠΧΣ είναι δυνατό να επιδιορθωθεί 100% είναι η απόσπαση της κατάφυσής του από την κνήμη. Ισχυρά ράμματα ή άγκυρες θα επιτρέψουν την επανακαθήλωση του ΠΧΣ στην κατάφυσή του στην κνήμη, ώστε να επιτραπεί η άμεση κινητοποίηση του γόνατος και η αποφυγή ενδεχόμενης αρθροΐνωσης (δυσκαμψία). Η επιδιόρθωση/συρραφή (όχι η αντικατάστασή του με αυτομόσχευμα) της ρήξης της μεσότητας του ΠΧΣ (που είναι και η συχνότερη ρήξη) είναι μια μέθοδος που ακόμα βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο, ενώ μελέτες και εφαρμογές σε πρόβατα μοιάζουν να είναι ενθαρρυντικές.