Τι είναι ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος;
O οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος βρίσκεται στο εσωτερικό του πίσω μέρους της άρθρωσης του γόνατος, και, μαζί με τον πρόσθιο χιαστό, ενώνει το μηριαίο με το οστό της κνήμης. Είναι ο ισχυρότερος σύνδεσμος της άρθρωσης, καθώς έχει το διπλάσιο πάχος του πρόσθιου.
Αποτελείται από δύο δεσμίδες: την έξω-πρόσθια, η οποία είναι παχύτερη και αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην κάμψη του γόνατος, και την έσω-οπίσθια, η οποία είναι μικρότερη και ενεργοποιείται όταν το γόνατο βρίσκεται σε έκταση.
Λειτουργία του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου είναι να διατηρεί τη σταθερότητα του γόνατος, να αποτρέπει την παραμόρφωσή του (ραιβότητα/βλαισότητα) και να εξασφαλίζει ότι το οστό της κνήμης δεν μετατοπίζεται προς τα πίσω σε σχέση με το μηρό.
Πώς προκαλείται η ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η ρήξη του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου αποτελεί λιγότερο συχνό φαινόμενο, και προκαλείται εφόσον ασκηθεί ισχυρή βία. Ένα άμεσο ισχυρό χτύπημα στο μπροστινό μέρος του γόνατος ενώ αυτό είναι λυγισμένο, μπορεί να αποφέρει ρήξη. Aυτή μπορεί να προκληθεί κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος, όπου το λυγισμένο γόνατο χτυπά με δύναμη στο ταμπλό του αυτοκινήτου, ή ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, όταν ο αθλητής πέσει πάνω στο λυγισμένο του γόνατο. Ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου μπορεί, επίσης, να είναι αποτέλεσμα πρόσκρουσης ενώ η άρθρωση είναι σε έκταση, όπως θα συνέβαινε σε μία πτώση κατά την οποία το πόδι είναι τεντωμένο.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών (American Academy of Orthopaedic Surgeons), η ρήξη χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθος του τραυματισμού.
Στον πρώτο βαθμό, ο σύνδεσμος έχει υποστεί ήπιας μορφής ρήξη αλλά είναι ακόμη σε θέση να κρατά σταθερή την άρθρωση. Στον δεύτερο βαθμό, η ρήξη του συνδέσμου είναι μερικής μορφής καθώς έχει χαλαρώσει, ενώ στον τρίτο βαθμό, ο σύνδεσμος έχει αποκοπεί τελείως με αποτέλεσμα η άρθρωση του γόνατος να είναι ασταθής.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
Είναι σύνηθες η ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου να συνοδεύεται και από άλλους τραυματισμούς, όπως η ρήξη μηνίσκου ή πρόσθιου χιαστού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μη γίνεται εύκολα αντιληπτή η συγκεκριμένη ρήξη, επειδή τείνει να ”μπερδεύεται” με άλλες.
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια αυτού του τραυματισμού είναι οίδημα, πόνος στην άρθρωση, δυσκαμψία, περιορισμός στην κίνηση και αίσθημα αστάθειας.
Ποια είναι η θεραπεία;
Όταν η ρήξη οπίσθιου χιαστού εμπίπτει στις δύο πρώτες διαβαθμίσεις του τραυματισμού (ήπια και μερική), η αντιμετώπιση που συνίσταται συνήθως είναι ακινησία, χρήση ειδικού νάρθηκα, παγοθεραπεία και φυσικοθεραπείες.
Στην περίπτωση που η ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου είναι ολική ή συνοδεύεται από επιπλέον τραυματισμούς (όπως ρήξη μηνίσκου), η χειρουργική παρέμβαση είναι απαραίτητη.
Η επέμβαση γίνεται αρθροσκοπικά, ελάχιστα επεμβατικά δηλαδή, μέσω μικρών οπών. Η χειρουργική μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η συνδεσμοπλαστική, κατά την οποία αναδημιουργείται ο σύνδεσμος με σκοπό την αποκατάσταση της σταθερότητας της άρθρωσης και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης πρόωρης εκφύλισης (οστεοαρθρίτιδας).
Για τη συνδεσμοπλαστική, είναι απαραίτητη η ύπαρξη μοσχευμάτων, τα οποία λαμβάνονται είτε από τον ίδιο τον ασθενή (από τον επιγονατιδικό σύνδεσμο ή τους ισχιοκνημαίους) είτε από άλλο άτομο.
Για την αθροσκόπηση γίνονται δύο μικρές τομές, ενώ από μία τρίτη μήκους 2-3 εκ. λαμβάνεται το μόσχευμα. Η καθήλωσή του γίνεται στα δύο οστικά κανάλια, το μηριαίο και το κνημιαίο, με βιοαπορροφήσιμα υλικά.
Πώς γίνεται η αποκατάσταση;
Μετεγχειρητικά η αποκατάσταση περιλαμβάνει φυσικοθεραπείες για την κινητοποίηση και την ενδυνάμωση του γόνατος. Ο χρόνος διάρκειας της αποκατάστασης εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού (όσο πιο σοβαρού βαθμού η ρήξη, τόσο μεγαλύτερο το διάστημα της αποθεραπείας). Επομένως, μετά την αρθροσκόπηση το απαιτούμενο διάστημα για επιστροφή σε καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες, κυμαίνεται από 6 έως 12 μήνες.
